Menopoz sonrası vajinal kanama
Fizyolojik olarak 45 yaş üzerindeki bir kadın 1 yıl hiç adet görmez yani menopoza girmiş kabul edilir ve daha sonra kanarsa buna postmenopozal kanama diyoruz. Menopoz sonrası kadınların yüzde 10’u kanama ile hekimine başvurur. Başlarda yani henüz menopoza girilen yıllarda yüzde 40 görülürken 3 yıldan sonraki menopoz sonrası süreçte yüzde 4 sıklıkta yakınma nedeni olur.
Hangi yakınmaları postmenopozal kanama kabul edeceğiz?
*kanama bir kere bile olmuş olsa
*lekelenme veya pembe veya kahverengi renkte akıntı, kanama olduğundan emin bile olmasanız
*kanama/lekelenmeden başka hiç bir yakınmanız olmasa bile
Bu durum alarme edici bir yakınmadır, derhal hekime başvurulmalıdır.
Uzman hekime gittiğinizde size neler bekliyor?
Genel sağlık durumunuzun değerlendirilmesi için size bazı sorular sorulacak, genel olarak hayati bulgularınız (kan basıncı, nabız, solunum sayısı vb) ve arkasından kadınlık organlarınız değerlendirilecektir. Dış cinsel organlarınız gözlemlendikten sonra plastik bir spekülüm ile vajina ve serviks (rahim ağzı), daha sonra vajina ve dıştan alt karın duvarınız arasındaki iki elin parmakları ile uterus (rahim), overler (yumurtalıklar) ve diğer iç cinsel organlarınız hekim tarafından değerlendirilecektir.
Son yıllarda aldırmamışsanız hekiminiz Pap Smear (kanser tarama testi) için dökülen hücrelerden sürtme ile örnek almak isteyebilir. Gerekirse vajinal prob ile iç cinsel organlarınızın ultrasonik görüntüsünü inceleyebilir. Tüm bu muayenelerde belirli bir hastalıktan şüphelenilmişse yapılacak en ileri tanı testi parça alınıp mikroskopik inceleme olacaktır. Daha az olasılıkla ve sadece gerekliyse, genel anestezi altında histeroskopi denilen ışıklı bir alet ile rahiminizin içine bakılması istenebilir. Bunların her birisi adım adım bilgilendirilerek ve sizin izninizle aşama aşama yapılacaktır.
Menopoz sonrası olası kanama nedenleri
*en sık olasılık estrojen hormon eksikliğine bağlı olarak rahimi ve vajinayı örten dokunun incelmesi (atrofi) durumudur. Kanama menopoza girildikten ne kadar uzun süre sonra ortaya çıkmışsa atrofi olasılığı o kadar yüksektir. Gözle muayene ve ultrason, tanı için yeterlidir. Tedavisi ilaçladır.
*rahim ağzında veya içindeki polipler ki nadiren kötü huyludurlar. Vücudun her hangi bir yerinde (burun içi, barsak vb.) bulunabilen poliplerin tanısı çıkarılıp mikroskopik olarak incelenmesi ile konulur.
*endometrial hiperplazi, halk arasında “rahim kalınlaşması” olarak da ifade edilen uterus içindeki örtünün (endometrium) tek başına estrojen etkisi ile kalınlaşması durumudur. Ultrason ile kalınlığın artmış olduğu görülürse kesin tanı biyopsi ile alınan parçanın mikroskopik incelemesi ile konulur. Kanama, menopoza girildikten sonra ne kadar erken olursa, estrojen hormon düzeyi ne kadar yüksekse (dışardan hormon tedavisi, şişmanlık, nadiren over tümörü, vb) o kadar büyük olasılıkla hiperplazi bulunabilir.
*en az olasılıkla menopoz sonrası kanama nedeni kanserdir. Doku tanısı parça alınarak mikroskopik inceleme ile konulur.
*kanamanın vajinadan geldiği sanılsa da bazen cinsel organlardan değil, idrar yollarından ya da hatta rektumdan (son barsak) da gelmiş olabilir.
*enfeksiyonlar (vajinit, sistit, servisit vb) nadiren kanama yapabilir.
*dışardan verilen bazı ilaçlar (estrojen, tamoksifen, kan sulandırıcı vb) menopoz sonrası kanama nedeni olabilirler.
*nadiren vajina içinde unutulan peser, tampon vb yabancı cisimler kanamaya yol açabilirler.
Tedavi
Konulan tanıya göre tedavi planı yapılır. Doku incelmesi yani atrofi, dışardan estrojen verilerek ya da sadece gözlem altında tutularak, polipler basit bir cerrahi ile çıkarılarak, hiperplazi/kalınlaşma dışardan ilaç verilerek veya rahim içine hormonlu spiral takılarak, kanser ya da kanser öncesi hastalık ameliyat ile tedavi edilecektir. ,
Bu ve benzeri kadın sağlığı sorunlarına www.drkutaybiberoglu.com web sitemde ulaşabilirsiniz.
Prof. Dr. Kutay Biberoğlu
16.06.2025
Ankara